Thorn, geschiedenis

Een stukje geschiedenis van Thorn

Het begin... de Abdij :
De geschiedenis van Thorn gaat terug tot de 10e eeuw toen, rond 992, graaf Ansfried en zijn vrouw Hilsondis een abdij stichtten waarvan hun dochter Benedicta de eerste abdis werd. In de eeuwen erna ontwikkelde deze abdij zich tot paleis met exclusief vrouwenklooster, ook wel stift genoemd. Het centrum van het stift was de abdijkerk met daaromheen diverse abdijgebouwen. Aan het hoofd van het stift stond een vorstin-abdis en zij deelde het bestuur met het kapittel dat onder andere uit kanunniken (priesters) bestond.

Klaarstomen voor een huwelijk
Dit stift was bedoeld om hoogadelijke vrouwen (stiftdames) klaar te stomen voor een huwelijk met een man van de hoogste stand. De stiftdames woonden in voorname huizen, gingen volgens stand gekleed en hadden een kleine hofhouding. Ze legden geen kloostergelofte af en waren vrij om uit te treden en te trouwen. Bij ongeveer de helft van deze stiftdames lukte het niet om een geschikte echtgenoot te vinden en zij bleven dan ook voor de rest van hun leven in het stift wonen. De vorstin-abdis legde wél de kloostergelofte en eed af.

Detail
Alleen hoogadelijke dames met tenminste 8 kwartieren van moederskant en 8 kwartieren aan vaderskant mochten als stiftdame toetreden.
Met deze kwartieren moet middels een adelproef worden bewezen dat er minstens 8 adellijke voorvaders aan moederskant en 8 adelijke voorvaders aan vaderskant zijn.

Macht en rijkdom :
Dit stift breidde haar macht geleidelijk uit waardoor Thorn een rijk miniatuurstaatje werd met veel grondgebied. Het kreeg zelfs een eigen munt, markt- en stadsrechten, vandaar ook de naam 'stadje'.
Door een deel van de rijke inkomsten te investeren in het stift, konden de gebouwen rond de abdijkerk uitgroeien tot een echt paleiscomplex met veel rijkdom en weelde.
Het hoogtepunt van deze rijkdom, aanzien en macht werd bereikt in de 18e eeuw.

Deze 2 foto's geven de enorme weelde en rijkdom van de stiftdames weer. Foto's : Deftige Dames

De val van het vorstendom
Met de komst van het Franse leger van Napoleon in 1794 kwam er een einde aan dit zelfstandige, miniatuur-vorstendom. De abdis en de stiftdames vluchtten naar familie of naar andere abdijen en in Thorn werden het paleis, abdij en de bijgebouwen grotendeels afgebroken. Het machtige en rijke vorstendom was niet meer.

Reconstructie : Het grote witte gebouw was het paleis, links ervan de Hofferkeukens en erachter zie je de grote stiftskerk en de kleinere parochiekerk liggen. Foto: zoutmagazine

Witte stadje
Nu is dus duidelijk hoe dit dorpje aan de titel 'stadje' komt, maar waar komt de naam 'het witte stadje' vandaan?

Na de 'val' van het stift, verarmden de inwoners van Thorn ( Het stift was immers hun grootste werkgever) en ze trokken in de leeggekomen grote huizen die voorheen toebehoord hadden aan de rijke lieden. Toen de Fransen echter belasting gingen voeren op basis van de grootte van de ramen van deze huizen, besloten de inwoners enkele ramen dicht te metselen. En omdat ze deze 'littekens van armoede' wilden verbergen, besloten sommigen hun huis wit te kalken.

Subsidie
Er wordt vaak gedacht dat álle huizen die nu wit zijn, al meer dan 200 jaar wit zijn, maar dat is niet het geval want vele huizen bleven ook lange tijd onbehandeld. In de loop der jaren werd, om naamsbekendheid te vergroten, de slogan het 'witte stadje' bedacht en werden huiseigenaren aangespoord om hun huis wit te kalken zodat het dorpsimago behouden kon blijven. Hiervoor werd zelfs een subsidie gegeven.

Foto : Facebook Herinner je Thorn

Deze witgekalkte huizen zijn nu het handelsmerk van het witte stadje Thorn.

Foto's : Styling & Living

Het paleis en de abdij in het huidige Thorn:
Na de afbraak van het paleis en de abdij in 1797 is er helaas bijna niets meer overgebleven. Ook de kleinere parochiekerk die naast de grote abdijkerk lag is afgebroken. Wel overgebleven zijn de muur met natuurstenen vensters en bogen die de facade was van het paleis. Ook de grote abdijkerk die het dorp domineert en de voormalige keuken van de abdij (nu restaurant 'de Hofferkeukens' ) zijn nog te zien.

Foto''s : Abdijkerk Thorn

Foto : Styling & Living

Foto : Facebook, Herinner je Thorn

Foto : Styling & Living

Rijksmonumenten
Ondanks de afbraak van het paleis, is er in Thorn genoeg om te bekijken en is het één groot openluchtmuseum. Zo zijn er de grote huizen van de stiftdames en de kanunniken, de vele overige oude witte huizen, de immuniteitspoort, het begijnhofje, het munthuis, de oude school, De Grote Hegge, huis de Kraak en meer. Thorn telt maar liefst 107 rijksmonumenten en deze geven samen een unieke en karakteristieke sfeer aan het dorp.

Foto : Styling & Living